Gehoorproblemen herkennen en aanpakken

Goed kunnen horen is iets dat veel mensen als vanzelfsprekend beschouwen, totdat ze of hun dierbaren met gehoorproblemen worden geconfronteerd. Of het nu gaat om een geleidelijk gehoorverlies door ouderdom, plotselinge doofheid door een aandoening, of gehoorproblemen bij kinderen – tijdige herkenning en de juiste aanpak kunnen een wereld van verschil maken in iemands levenskwaliteit.

Gehoorproblemen: meer dan alleen “minder goed horen”

Gehoorproblemen manifesteren zich op verschillende manieren en hebben diverse oorzaken. Het is belangrijk om te weten dat gehoorverlies niet alleen een kwestie is van “het volume lager zetten” – het kan ook gaan om het vermogen om bepaalde frequenties te horen, spraak te onderscheiden in een rumoerige omgeving, of geluiden correct te verwerken.

De meest voorkomende vormen van gehoorverlies zijn:

• Conductief gehoorverlies: hierbij is er een probleem in het buitenoor of middenoor, waardoor geluidstrillingen niet goed worden doorgegeven aan het binnenoor
• Perceptief gehoorverlies: hier ligt het probleem bij het binnenoor of de gehoorzenuw
• Gemengd gehoorverlies: een combinatie van conductief en perceptief gehoorverlies
• Centraal gehoorverlies: hierbij functioneren de oren normaal, maar verwerkt de hersenen de geluiden niet correct

Eerste signalen van gehoorproblemen bij kinderen

Bij kinderen is het extra belangrijk om gehoorproblemen vroeg te onderkennen, omdat gehoor essentieel is voor taalontwikkeling, sociale vaardigheden en leerprestaties. Een bezoek aan een audicien voor kinderen kan uitkomst bieden bij twijfel over het gehoor van uw kind.

Enkele waarschuwingssignalen bij kinderen:

• Niet reageren op zachte geluiden
• Beperkte, onduidelijke of vertraagde spraakontwikkeling
• Vaak vragen om herhaling of het volume van de tv verhogen
• Moeite met concentreren, vooral in een luidruchtige omgeving
• Klagen over oorpijn of regelmatige oorontstekingen
• Niet reageren wanneer ze worden aangesproken

Het verschil tussen een audicien en een audioloog

Een veelvoorkomende misvatting is dat een audicien en een audioloog hetzelfde zijn. Er zijn echter belangrijke verschillen in opleiding, expertise en de diensten die ze aanbieden.

Audicien

Een audicien is een specialist in hoortoestellen en hoorzorg. Audiciens:

• Voeren basisgehooronderzoeken uit
• Adviseren over, verkopen en onderhouden hoortoestellen
• Passen hoortoestellen aan en zorgen voor de juiste afstelling
• Geven voorlichting over het gebruik en onderhoud van hoortoestellen
• Hebben meestal een mbo- of hbo-opleiding gevolgd specifiek gericht op hoorzorg

Als u vermoedt dat u of uw kind gehoorproblemen heeft, is een audicien vaak het eerste aanspreekpunt. Zij kunnen beoordelen of een hoortoestel nodig is en u helpen bij het vinden van het beste gehoorapparaat voor uw specifieke situatie.

Audioloog

Een audioloog is een academisch opgeleide zorgprofessional die gespecialiseerd is in alle aspecten van gehoor en evenwicht. Audiologen:

• Voeren uitgebreide diagnostische tests uit
• Diagnosticeren en behandelen complexe gehoor- en evenwichtsstoornissen
• Werken vaak in ziekenhuizen of gespecialiseerde audiologische centra
• Kunnen doorverwijzen voor medische behandelingen of operaties
• Hebben een universitaire opleiding in audiologie afgerond

Audiologen behandelen vaak complexere gevallen, zoals ernstig gehoorverlies bij kinderen, plotseling gehoorverlies, of gehoorproblemen die gepaard gaan met andere medische aandoeningen.

Moderne hoortoestellen: technologische wonderen

De tijd van grote, opvallende hoortoestellen is voorbij. Moderne hoortoestellen zijn kleine technologische wonderen die niet alleen geluid versterken, maar het ook filteren, verwerken en aanpassen aan uw specifieke gehoorbehoeften.

Bij het kiezen van het beste gehoorapparaat voor uw situatie, zijn er verschillende factoren om rekening mee te houden:

Stijlen van hoortoestellen

• Completely-in-Canal (CIC): vrijwel onzichtbaar, past volledig in de gehoorgang
• In-the-Ear (ITE): zichtbaar in de oorschelp, maar comfortabel en met meer functies
• Receiver-in-Canal (RIC): de luidspreker zit in de gehoorgang, het verwerkingsgedeelte achter het oor
• Behind-the-Ear (BTE): het gehele toestel zit achter het oor, verbonden met een oorstukje

Technologische mogelijkheden

Moderne hoortoestellen bieden functies zoals:

• Ruisonderdrukking
• Directe verbinding met smartphones, tv’s en andere apparaten
• Oplaadbare batterijen
• Automatische aanpassing aan verschillende luisteromgevingen
• Tinnitus-maskering voor mensen die last hebben van oorsuizen

Gehoorverlies bij kinderen: specifieke aandachtspunten

Kinderen met gehoorverlies hebben specifieke behoeften die anders zijn dan die van volwassenen. Een audicien voor kinderen is gespecialiseerd in het werken met jonge patiënten en begrijpt de unieke uitdagingen die komen kijken bij kinderen met gehoorproblemen.

Enkele belangrijke overwegingen bij kinderen:

Vroege interventie is cruciaal

Hoe eerder gehoorverlies wordt ontdekt en aangepakt, hoe beter de langetermijnresultaten voor taal- en sociale ontwikkeling. In Nederland worden baby’s al kort na de geboorte getest op gehoorproblemen.

Ondersteuning op school

Kinderen met gehoorverlies kunnen baat hebben bij aanpassingen in de klasomgeving, zoals:

• FM-systemen die de stem van de leerkracht direct naar het hoortoestel sturen
• Strategische plaatsing in de klas
• Extra visuele ondersteuning bij het leren

Regelmatige controles en aanpassingen

Kinderen groeien snel, en hun oren en gehoorbehoeften veranderen mee. Regelmatige controles bij een audicien zorgen ervoor dat hun hoortoestellen optimaal blijven functioneren.

Preventie van gehoorschade

Naast het behandelen van bestaand gehoorverlies, is preventie minstens zo belangrijk. Enkele tips om gehoorschade te voorkomen:

• Gebruik gehoorbescherming in luide omgevingen, zoals concerten, bouwplaatsen of tijdens het klussen
• Houd het volume van koptelefoons en oordopjes op een veilig niveau (maximaal 60% van het totale volume)
• Neem regelmatig ‘gehoorrustpauzes’ in lawaaierige omgevingen
• Laat oorontstekingen altijd tijdig behandelen
• Laat uw gehoor regelmatig controleren, vooral als u in een lawaaierige omgeving werkt

Wanneer professionele hulp zoeken?

Het is raadzaam om een audicien of huisarts te raadplegen als u of uw kind:

• Moeite heeft om gesprekken te volgen, vooral in groepen
• Regelmatig vraagt om herhaling
• Het volume van elektronische apparaten steeds hoger zet
• Klaagt over oorsuizen of een gevoel van verstopping in de oren
• Moeite heeft met telefoongesprekken
• Sociale situaties begint te vermijden vanwege communicatieproblemen

De weg naar beter horen

De reis naar beter horen begint met erkenning van het probleem en het zoeken van professionele hulp. Of u nu een audicien bezoekt voor een eenvoudig hoortoestel of door een audioloog wordt behandeld voor complexere problemen, er zijn tegenwoordig uitstekende oplossingen beschikbaar.

Moderne technologie, in combinatie met gespecialiseerde zorgverleners, zorgt ervoor dat gehoorverlies niet langer hoeft te leiden tot sociale isolatie of verminderde levenskwaliteit. Met het juiste gehoorapparaat en de juiste ondersteuning kunt u of uw kind weer volop deelnemen aan alle aspecten van het leven.

Wacht niet te lang met het zoeken van hulp – hoe eerder gehoorproblemen worden aangepakt, hoe beter de resultaten doorgaans zijn. Een bezoek aan een audicien kan de eerste stap zijn naar een wereld waarin u weer alle belangrijke geluiden kunt horen en waarderen.